مغز ما به سادگی میتواند باور کند که رویداد خاصی اتفاق افتاده است و تمام شواهد خلاف آن را نادیده بگیرد. به بیان دیگر مغز در یادآوری رویدادهایی که واقعاً تجربه کرده، ناتوان است که به این پدیده «یادپریشی» می گویند. یادپریشی می تواند نتیجه ادغام اطلاعات غلط در حافظه باشد. با گذر زمان مغز خواسته یا ناخواسته خاطرات ما را آب و تاب می دهد و دوباره در قالب داستانی تازه ثبت می‌گرداند. معمولاً ما متوجه این تحریف نمی‌شویم. از این رو گفته اند مغز ما یک دستگاه ضبط دقیق نیست، هرگز برای این کار روی آن حساب نکنید. مغز برای زنده ماندن و تکوین ما درست شده و قرار نیست رویدادها را با دقیق ترین جزئیاتشان ثبت و ضبط کند. هرگز هیچ ضرورت تکوینی برای مغز وجود نداشته که جزئیات هر رویداد را با دقت و حساسیت به ثبت برساند.
ناپایداری در شکل گیری و به یادآوری خاطرات، پیامدهای اجتماعی و حقوقی بیشماری دارد مانند اینکه ارزش شهادت شاهد عینی را بحث برانگیز می کند (به ویژه برای رویدادهایی که در گذشته دور اتفاق افتاده اند.) روان شناسان اجتماعی نشان داده اند که انسانها در برابر کاشت خاطرات کاذب که بعداً به عنوان خاطرات سرکوب شده یا واپس رانده برای تجربیاتی که هرگز رخ نداده اند به یاد می آیند کاملاً آسیب پذیر هستند!
طبیعتاً درک این مسائل، کار مورخ را به شدت دشوار می کند و برای ارائه شواهد تاریخی، داده هایی که توسط یک مصاحبه شونده تاریخ شفاهی ارائه می شود قابل اکتفا نیست و حتماً نیاز به مکمل های تصدیق کننده دارد.
منبع:
کتاب مغز آنچه همگان باید بدانند، نوشته گری ال ونک، نشر نویسه پارسی، صفحه ۲۷ و 28.
🔹 «هسته فناور تاریخ پژوهان یادگارآفرین مستقر در دانشگاه فردوسی مشهد آمادگی اجرای طرح‌های تاریخ خانوادگی، تاریخ نهادها، مؤسسات، سازمان‌ها، صنایع، شهرها و روستاها و … را زیر نظر استادان رشته تاریخ دارد.»
