آخِناتون[۷] یا اَخِناتون که ابتدا با نام امن‌هوتپ چهارم بر تخت نشست، یکی از فراعنه دودمان هجدهم مصر باستان بود که به مدت ۱۳ سال بر این سرزمین حکومت کرد. دوران اخناتون با اصلاحات دینی وی به یاد آورده می‌شود؛ او دین و رسم نیاکان خود در چندخدایی را رها کرد و به پرستش دین جدیدی به مرکزیت خدای خورشید، آتون، روی آورد. آتون‌گرایی با اصطلاحاتی نظیر تک‌پرستی، یک‌ازچندپرستی و یکتاپرستی توصیف شده‌است. برخی او را پادشاه و فرعون زمان پیامبری یوسف می‌دانند و برخی فرعون زمان پیامبری موسی. اما اختلاف تنها به اینجا ختم نمی شود و وارد عرصه های خصوصی تر او نیز شده است. اخیراً ظاهر آخناتون پرسش هایی را به وجود آورده است: از جمله سر بادام شکل، بازوهای عنکبوتی، پاهایی با زانوهای خمیده به عقب، لب های بوتاکس شده، قفسه سینه مقعر، شکم آویزان و غیره. این خصوصیات، از این لحاظ گیج‌کننده است که سایر عناصر هنر مصر در دوران سلطنت آخناتون – مانند گل‌ها، حیوانات و مردم عادی – به شیوه‌هایی بسیار واقع گرایانه به تصویر کشیده شده‌اند، پس چرا آخناتون اینقدر متفاوت به نظر می رسد؟

باستان شناسانی که سعی در درک این معما دارند به 2 دسته تقسیم می شوند: برخی معتقدند این یک تغییر سبک هنری است که با اینکه واقع گرایانه نیست ولی شاید آن زمان مورد اقبال قرار گرفته بوده. برخی دیگر معتقدند: این هنر مثل سابق واقع گرایانه است اما چون آخناتون از یک اختلال پزشکی نادر مانند سندرم فرولیش یا ژنیکوماستی خانوادگی رنج می برده شکل بدنی غیرعادی داشته و این باعث سوء تفاهم شده است. ژنیکوماستی عارضه ای است در مردان که با بزرگ شدن بافت سینه همراه است. در این رابطه، ادعای ارتباط با محارم در خاندان سلطنتی مصر مطرح شد که باعث می شود فرزندانی با نرخ بسیار بالاتری از نقایص مادرزادی متولد شوند. این ادعا از نقص شواهد و مدارک رنج می برد تا اینکه آزمایش ژنتیک به کمک محققان آمد. در سال 2007 دولت مصر به دانشمندان اجازه داد تا DNA پنج نسل از مومیایی‌های سلطنتی، از جمله آخناتون را استخراج کنند. وقتی این کار ژنتیکی با سی تی اسکن اجساد ترکیب شد، به دانشمندان کمک کرد تا بررسی کنند که آخناتون ممکن است از چه اختلالاتی رنج ‌برده باشد.

به طور کلی، این مطالعه هیچ نقص عمده‌ای را در آخناتون یا خانواده‌اش نشان نداد و این به ما ثابت می کند که اخناتون اختلالی نداشته است و اینکه تصاویر او متفاوت است شاید به این دلیل بوده که خاص به نظر برسد. به بیان دیگر ما با یک هنر تبلیغاتی روبرو هستیم. آخناتون ممکن است تصمیم گرفته باشد که موقعیت خود به عنوان فرعون را به قدری بالاتر از اقشار عادی انسان ها تصویر کند که مجبور شد نوع جدیدی از بدن را خلق کند. برخی از ویژگی‌های آخناتون (مثلاً شکم متورم) خدایان باروری را نیز به یاد می‌آورد، بنابراین شاید او می‌خواست خود را به عنوان رحم رفاه مصر به تصویر بکشد. بنابراین، در مجموع، بررسی وضعیت پزشکی آخناتون تا حد زیادی به مناظره‌ها درباره عملکردهای سیاسی و هنری دوران او کمک کرده است.

منبع

https://familytreemagazine.com/storytelling/interviewing/tips-interviewing-reluctant-relatives/

🔹 «هسته فناور تاریخ پژوهان یادگارآفرین مستقر در دانشگاه فردوسی مشهد آمادگی اجرای طرح‌های تاریخ خانوادگی، تاریخ نهادها، مؤسسات، سازمان‌ها، صنایع، شهرها و روستاها و … را زیر نظر استادان رشته تاریخ دارد.»